wetgeving voor verenigingen en stichtingen
wbtr, wwft, UBO-register
Er zijn verschillende wetten en regels voor vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties.
Op deze pagina vind je meer informatie over de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (de Wwft) en het daaruit voorkomende UBO-register. Daarnaast geldt per 1 juli 2021 de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (de Wbtr). Onderaan deze pagina vind je meer informatie over de gevolgen van de Wbtr voor vrijwilligersorganisaties.
Verenigingen en stichtingen vallen onder beide wetten, en moeten voldoen aan de regels die voor deze organisaties in beide wetten zijn vastgelegd.
Er zijn meer wetten en regelgeving die relevant zijn voor vrijwilligersorganisaties. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), en regelgeving over vrijwilligerswerk met behoud van een uitkering. Informatie over deze onderwerpen vind je ook op onze website terug onder de tab Informatie en Scholing.
Wwtf en Ubo-register
In juli 2018 is de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) gewijzigd. Deze wijziging heeft ook gevolgen voor verenigingen en stichtingen. En dat brengt verplichtingen met zich mee. De belangrijkste verplichting: iedere organisaties is verplicht vast te stellen wie de uiteindelijke belanghebbende is of belanghebbenden zijn, in hun organisatie. De uiteindelijke belanghebbende wordt afgekort als de UBO (Ultimate Benificial Owner). Vanuit EU regelgeving zijn de lidstaten verplicht per 10 januari 2020 een UBO-register bij te houden. In het voorjaar van 2020 is dit register formeel ingevoerd. Alle organisaties, zoals NV's, BV's, maar ook stichtingen, verenigingen en kerkgenootschappen waar sprake is van één of meer UBO's, moeten deze UBO's aanmelden in het register. De EU wil op deze manier fraude, witwaspraktijken en financiering van terrorisme tegengaan. Verenigingen en stichtingen hadden tot 27 maart 2022 de tijd om de UBO’s in te schrijven in het UBO-register van de Kamer van Koophandel.
Vanaf 27 maart 2022 zijn UBO-plichtige organisaties in overtreding als zij hun UBO's nog niet hebben ingeschreven. Bureau Economische Handhaving (BEH) van de Belastingdienst controleert hierop. Organisaties kunnen dan bijvoorbeeld een geldboete krijgen.
Of jij ook UBO's in moet schrijven hangt af van de rechtsvorm van je organisatie.
Maar wie zijn dan de UBO's?
Voor stichtingen en verenigingen zijn dat natuurlijke personen die:
- direct of indirect een eigendomsbelang hebben van 25% of
- meer dan 25% van de stemmen hebben voor wijziging van statuten of
- feitelijke zeggenschap hebben over de rechtspersoon.
Als je geen personen kunt aanwijzen op grond van één of meer van de drie bovenstaande criteria, is in de wet een terugvaloptie geregeld. Alle statutaire bestuurders van een rechtspersoon worden in dat geval als UBO aangewezen. Dit betekent dat in de klassieke non profit stichtingen of verenigingen zoals de meeste vrijwilligersorganisaties zijn, de bestuurders allemaal UBO zijn. Verenigingen met een beperkte rechtsbevoegdheid die geen onderneming voeren, hoeven geen UBO's te registreren. Op de website van de Kamer van Koophandel (zie link in volgende paragraaf) kun je per organisatievorm met een checklist bepalen wie je UBO is of je UBO's zijn.
UBO-register
De Kamer van Koophandel (K.v.K.) beheert het UBO-register. Op 27 maart 2022 moest de UBO-registratie van de meer dan 1,5 miljoen organisaties afgerond zijn. De K.v.K. heeft alle organisaties aangeschreven met de vraag om de UBO's te registreren.
Voor registratie en meer informatie verwijzen wij je naar de website van de Kamer van Koophandel. Daar worden de belangrijkste vragen beantwoord en kun je, mocht je dit nog niet hebben gedaan, direct de UBO-opgave doen.
Kamer van Koophandel - UBO register
Daarnaast vind je meer informatie over de Wwft en het UBO-register via onderstaande knoppen.
Meer informatie over de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (WBTR) vind je onder de foto lager op deze pagina.
NOV - Platform voor vrijwilligerswerk
Rijksoverheid
wbtr
Per 1 juli 2021 geldt de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR). Voor alle rechtspersonen, dus ook voor de besturen en toezichthouders van verenigingen en stichtingen, gelden vanaf dat moment dezelfde regels voor bestuur en toezicht. Voor NV's en BV's bestonden deze regels al.
De WBTR is bedoeld om wanbestuur, onverantwoordelijk financieel beheer, misbruik van positie en andere ongewenste activiteiten binnen besturen te voorkomen. De wet is gemaakt omdat er binnen een aantal verenigingen en stichtingen helaas incidenten zijn geweest die te maken hadden met ongeoorloofd financieel handelen, zelfverrijking, fraude en diefstal door het bestuur.
De wet verplicht verenigingen en stichtingen over een aantal bestuurszaken goed na te denken. Bestuurders en toezichthouders, betrokken bij beide rechtspersonen, worden verplicht procedures te bespreken, afspraken vast te leggen en deze binnen de vereniging of stichting te borgen. In de nieuwe wet is een uitbreiding van de hoofdelijke, persoonlijke aansprakelijkheid van bestuursleden opgenomen, maar de wet gaat bovenal over het reilen en zeilen van de vereniging of stichting.
Voor het bestuur van een vereniging of stichting is het belangrijk uit te zoeken wat de gevolgen van de WBTR zijn voor je organisatie en of er wijzigingen in de statuten moeten worden gemaakt. Dat laatste hangt af van hoe het bestuur en het toezicht op het bestuur binnen een organisatie is geregeld en wat daarover in de statuten staat. Voor het meervoudig stemrecht (punt 5 in de checklist van het NOV, zie 3e groene button hieronder) geldt dat wanneer dat over 5 jaar niet in de statuten is geregeld, de wet boven de eigen statuten gaat. Voor iedere organisatie geldt dan dat geen enkel bestuurslid meer stemmen mag hebben dan de andere bestuursleden samen.
Aan de slag met WBTR
Omdat de nieuwe wet alle verenigingen en stichtingen in Nederland raakt, hebben uiteenlopende (overkoepelende) organisaties de samenwerking opgezocht. Dit samenwerkingsverband heet WBTR.nl en via dit samenwerkingsverband kun je ondersteuning krijgen voor het doorvoeren van de noodzakelijke aanpassingen binnen je organisatie. Zeker voor kleinere verenigingen en stichtingen die geen juristen in dienst hebben, is uitleg en ondersteuning belangrijk. WBTR.nl biedt deze ondersteuning. Het heeft een stappenplan ontwikkeld, organiseert webinars en biedt ondersteuning door een juridisch loket waarop een organisatie beroep kan doen. Er zijn video's en voorbeeldteksten waarvan organisaties gebruik kunnen maken. De webinars zijn kosteloos maar een deel van de andere ondersteuning niet. Hier staat een vergoeding tegenover: er zijn diverse tarieven, afhankelijk van het type/grootte van de organisatie en mogelijkheden voor kortingscodes waardoor de kosten voor ondersteuning, ook voor kleine organisaties, redelijk zijn.
Naast de informatie op WBTR.nl vind je ook veel informatie op de website van de Kamer van Koophandel en op de website van vereniging NOV; Platform Vrijwillige Inzet.
Via onderstaande buttons kom je direct op de pagina's over de WBTR.
Handig om te weten: op het Platform Vrijwillige Inzet van NOV staat ook een handige checklist waarmee je direct aan de slag kunt.
Ons advies: begin in ieder geval met het volgen van één van de webinars van wbtr.nl. Deelname is kosteloos maar aanmelden is verplicht. Doe dat zo snel mogelijk want de interesse is groot. Klik hieronder op aanmelden voor meer informatie, tijden en data.
Informatie en aanmelden webinars WBTR.NL